ویتالیک بوترین و ایده چندسهمی؛ جامعه اتریوم در حال بحث درباره کنترل شبکه
جامعه اتریوم بار دیگر در کانون توجه قرار گرفته است — این بار نه فقط برای نوآوری‌های فنی، بلکه برای مناقشه پیرامون تمرکز در حاکمیت داخلی شبکه. در حالی‌که ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin)، هم‌بنیان‌گذار اتریوم، از دستاوردهای پالیگان (Polygon) و بنیان‌گذارش ساندیپ نیلوال (Sandeep Nailwal) تقدیر کرد، پیتر سیلاگی (Péter Szilágyi)، توسعه‌دهنده اصلی کلاینت Geth، بنیاد اتریوم را به تمرکزگرایی بیش از حد و بی‌توجهی به توسعه‌دهندگان متهم کرده است.
تمجید ویتالیک بوترین از Polygon و فناوری ZK-EVM
بوترین در تازه‌ترین اظهارنظر خود، از نقش کلیدی پالیگان در مقیاس‌پذیری و توسعه فناوری اثبات دانش صفر (ZK Proof) تمجید کرد. او گفت:
«Polygon کار فوق‌العاده‌ای در گسترش اتریوم انجام داده است. سرمایه‌گذاری زودهنگام در ZK-EVM و پروژه‌هایی مانند AggLayer تعهد واقعی آن‌ها به آینده اتریوم را نشان می‌دهد.»
ویتالیک همچنین از فعالیت‌های انسان‌دوستانه ساندیپ نیلوال یاد کرد؛ از جمله بازگرداندن ۱۹۰ میلیون دلار از توکن SHIB به پروژه Balvi برای حمایت از تحقیقات علمی باز و کمک‌های خیریه در دوران همه‌گیری کرونا.
او افزود:
«ساندیپ نشان داد که رمزارز می‌تواند در خدمت انسانیت باشد، نه صرفاً سود. بازگرداندن آن وجوه اقدامی شرافتمندانه و دوراندیشانه بود.»
بوترین همچنین به پالیگان پیشنهاد داد ادغام فناوری ZK در زنجیره PoS خود را برای دستیابی به امنیت مشابه لایه اول اتریوم آغاز کند و تأکید کرد که این فناوری اکنون به بلوغ عملیاتی رسیده است.
انتقاد سیلاگی از تمرکزگرایی در بنیاد اتریوم
در مقابل، پیتر سیلاگی، از اعضای باسابقه تیم توسعه اتریوم، نسبت به «افزایش تمرکز قدرت» در بنیاد اتریوم هشدار داد. او گفت:
«حاکمیت اتریوم در حال تمرکز بی‌صداست. عده‌ای محدود بیش از جامعه گسترده نفوذ دارند، و این دیگر آن اتریومی نیست که من به آن پیوستم.»
سیلاگی افزود بسیاری از توسعه‌دهندگان قدیمی احساس می‌کنند نقش و اعتبارشان نادیده گرفته می‌شود، و برخی ناچار به تأمین مالی شخصی یا ترک اکوسیستم شده‌اند. او هشدار داد:
«توسعه‌دهندگانی که سال‌ها ستون فقرات اتریوم بوده‌اند، اکنون مانند افراد بیرونی با آن‌ها رفتار می‌شود. بدون حمایت واقعی، شبکه استعدادهایش را از دست خواهد داد.»
انتقاد آندره کرونیه از نبود شفافیت بنیاد اتریوم
در ادامه این موج انتقادها، آندره کرونیه (Andre Cronje)، خالق پروژه Yearn Finance و از پیشگامان DeFi، نیز گفت تاکنون هیچ‌گونه حمایت یا پاسخ رسمی از بنیاد اتریوم دریافت نکرده است.
او تصریح کرد:
«شخصاً بیش از ۷۰۰ ETH صرف استقرار و زیرساخت کرده‌ام، اما هیچ پاسخی یا کمک مالی از بنیاد دریافت نکردم. برخی پروژه‌ها همه‌چیز می‌گیرند؛ از کمک مالی گرفته تا بازاریابی، اما برخی دیگر کاملاً نادیده گرفته می‌شوند.»
کرونیه این وضعیت را نشانه‌ای از عدم عدالت و شفافیت در سازوکار حمایت بنیاد اتریوم دانست.
دوگانگی نوآوری و تمرکز در مسیر آینده اتریوم
این دیدگاه‌های متناقض، دو چهره از واقعیت فعلی اتریوم را نشان می‌دهد:
از یک‌سو، رهبری فنی ویتالیک بوترین همچنان موتور نوآوری‌هایی نظیر ZK-EVM، توسعه لایه دوم و گسترش اکوسیستم است.
اما از سوی دیگر، نگرانی‌ها درباره تمرکز تصمیم‌گیری و کاهش مشارکت جامعه توسعه‌دهندگان در حال افزایش است.
اتریوم اکنون در نقطه‌ای حساس قرار دارد — جایی که باید میان رهبری متمرکز و حاکمیت غیرمتمرکز تعادل برقرار کند. موفقیت بلندمدت شبکه، به توانایی آن در حفظ شفافیت، توزیع قدرت و تقویت روح جامعه وابسته است.
همان‌طور که بوترین پیش‌تر گفته بود:
«قدرت واقعی اتریوم در جامعه آن نهفته است. اگر آن را از دست بدهیم، دیگر اتریومِ واقعی نخواهد ماند.»
