تمرکززدایی زیر ذره‌بین؛ اختلاف نظر تازه میان مقام سابق SEC و بنیان‌گذار یونی‌سواپ
چهار روز پس از آنکه Uniswap Labs و بنیاد Uniswap پیشنهاد ادغام عملیاتی و فعال‌سازی «فی‌سوئیچ» را مطرح کردند، یک جدال لفظی در شبکه X بین هایدن آدامز (بنیان‌گذار یونی‌سواپ) و آماندا فیشر (رئیس سابق دفتر گری گنسلر در SEC) دوباره تنش‌هایی را زنده کرد که بسیاری تصور می‌کردند در دنیای کریپتو پایان یافته‌اند.
این اختلاف فقط یک بحث ساده درباره رأی‌گیری حاکمیتی نبود؛ بلکه جدالی بر سر چگونگی روایت تاریخ ۲۰۲۲، نقش مقررات در Web3 و اینکه آیا تمرکززدایی واقعاً یک ارزش بنیادی بوده یا فقط یک سپر نظارتی محسوب می‌شد.
انتقاد مقام سابق SEC؛ «یونی‌سواپ هرگز غیرمتمرکز نبود»
آماندا فیشر، که اکنون در مؤسسه Better Markets فعالیت می‌کند، در ۱۴ نوامبر نوشت:
«این سایت پر شده از پست‌هایی که می‌گویند یونی‌سواپ در مسیر تمرکز قرار دارد؛ چون تمرکززدایی هرگز یک ارزش اصلی نبود، بلکه یک سپر نظارتی بود.»
این ادعا موجی از واکنش‌ها ایجاد کرد، اما پاسخ تند هایدن آدامز نقطه اوج ماجرا بود. او نوشت:
«شما تلاش کردید یک انحصار کاملاً متمرکز برای بازار تبادل کریپتو در آمریکا به FTX بدهید. من بزرگ‌ترین بازار غیرمتمرکز جهان را ساخته‌ام. و حالا می‌گویید تمرکززدایی جزو ارزش‌های من نیست؟»
سایه سنگین FTX و سَم بنکمن‌فرید بر بحث جدید
اشاره آدامز به FTX یک کنایه ساده نبود؛ بلکه باز کردن دوباره پرونده‌ای بود که در سال ۲۰۲۲ جنجال زیادی ایجاد کرد. در اکتبر ۲۰۲۲، یک ماه قبل از فروپاشی FTX، سم بنکمن‌فرید طرحی موسوم به «استانداردهای صنعت دارایی دیجیتال» منتشر کرد.
این طرح شامل پیشنهاد مجوزدهی به رابط‌های کاربری DeFi، غربالگری تحریم‌ها (OFAC) و محدودسازی ابزارهای دسترسی آزاد بود. بسیاری این طرح را تلاش برای تسلیم‌شدن در برابر مدل متمرکز و ایجاد فضایی کاملاً کنترل‌شده می‌دانستند.
همزمان سَم بنکمن‌فرید از لایحه DCCPA حمایت می‌کرد؛ قانونی که منتقدان آن را «لایحه SBF» می‌نامیدند، زیرا مقررات پیشنهادی عملاً بسیاری از خدمات DeFi را غیرممکن می‌کرد.
نگاه فیشر و سابقه او در SEC
دوره فعالیت آماندا فیشر در SEC با تمایل شدید به اجرای سخت‌گیرانه قوانین همراه بود. او معتقد است صنعت کریپتو باید با قوانین موجود اوراق بهادار سازگار شود و در گزارش‌های اخیر، عقب‌نشینی نظارتی دولت فعلی آمریکا را مورد انتقاد قرار داده است.
به همین دلیل، انتقاد آدامز از فیشر—اینکه رویکرد او در واقع در راستای تمرکز FTX بوده—یک اتهام بسیار سنگین در دنیای کریپتو محسوب می‌شود.
پیشنهاد جدید یونی‌سواپ؛ پایان ۵ سال انتظار برای فعال‌سازی Fee Switch
پیشنهاد ۱۰ نوامبر یونی‌سواپ که توسط آدامز، دوین والش و کنث انگ تدوین شده، شامل موارد مهمی است:
-
فعال‌سازی کارمزد پروتکل در نسخه‌های v2 و v3
-
سوزاندن UNI حاصل از کارمزدها
-
حذف ۱۰۰ میلیون توکن UNI از خزانه
-
توقف دریافت کارمزد رابط کاربری توسط Labs (تا اکنون ۱۳۷ میلیون دلار جمع شده بود)
-
ادغام Foundation و Labs برای ایجاد یک تیم واحد و یکپارچه
حامیان می‌گویند این ادغام کارایی را افزایش می‌دهد؛ مخالفان آن را تهدیدی برای تمرکززدایی می‌دانند.
چرا جنگ لفظی آدامز و فیشر اهمیت دارد؟
در سال ۲۰۲۲ با تحریم تورنادوکش و فشار نظارتی شدید، آینده DeFi مبهم بود. بسیاری معتقدند SBF تلاش داشت با ایجاد «نقاط کنترل» یا chokepoints دسترسی کاربران را محدود کند، در حالی که پروژه‌هایی مانند یونی‌سواپ برای حفظ دسترس‌پذیری بدون مجوز جنگیدند.
اکنون، با کاهش فشار نظارتی، فعال شدن Fee Switch و نزدیک‌شدن یونی‌سواپ به مدل اقتصادی پایدار، بحث قدیمی دوباره زنده شده است:
آیا تمرکززدایی یک ارزش واقعی بود یا واکنشی موقت به فشارهای سیاسی؟
جمع‌بندی؛ آینده حاکمیت در DeFi دوباره موضوع داغ می‌شود
این جدال اینترنتی فراتر از یک بحث توییتری است.
آدامز یونی‌سواپ را نماد زیرساخت غیرمتمرکز می‌داند؛
فیشر آن را نمونه تمرکز تدریجی در پوشش Web3.
