بازار رمزارزها زیر ذره‌بین؛ چه عواملی قیمت بیت‌کوین را در ۲۰۲۵ تهدید می‌کنند؟

در سال ۲۰۲۵، هر حرکت شدید قیمتی در بازار بیت‌کوین (BTC) دیگر تنها به تیترهای اقتصاد کلان یا تصمیمات فدرال رزرو مربوط نیست. داده‌های جدید نشان می‌دهد که تغییرات در وثیقه، نرخ‌های تأمین مالی (Funding Rates)، اختلاف قیمت آتی و نقدی (Basis) و جریان ETFها اکنون مهم‌ترین نیروهای پشت پرده‌ی نوسانات بیت‌کوین هستند.

فروپاشی اکتبر: ۱۹ میلیارد دلار لیکویید در ۴۸ ساعت

در جریان شوک بازار ۱۰ تا ۱۱ اکتبر ۲۰۲۵، نزدیک به ۱۹ میلیارد دلار از موقعیت‌های اهرمی بیت‌کوین در بازارهای مشتقه منحل شد. دلیل؟ فشرده شدن ناگهانی اختلاف قیمت بین معاملات آتی و نقدی، و کاهش نرخ‌های تأمین مالی در صرافی‌های بزرگ.

طبق گزارش CryptoQuant، این اتفاق باعث شد سازوکار ارتباطی میان بازارهای آتی و نقدی دوباره آشکار شود؛ جایی که تغییرات در وثیقه و Funding مستقیماً فشار خرید یا فروش را به قیمت نقدی منتقل می‌کند.

تأثیر مستقیم ETFها و نرخ‌های پایه بر قیمت نقدی

ماه اکتبر با نوسانات شدید در جریان‌های ورودی و خروجی صندوق‌های ETF بیت‌کوین همراه بود. داده‌های CoinShares نشان می‌دهد که در هفته‌ی منتهی به ۴ اکتبر بیش از ۵.۹ میلیارد دلار ورودی خالص ثبت شد، اما تنها دو هفته بعد، این رقم به ۵۱۳ میلیون دلار خروجی تغییر یافت.

این چرخش سریع جهت سرمایه، مستقیماً بر موجودی صرافی‌ها و جریان‌های هجینگ بازارسازها اثر گذاشت و موجب تغییر لحظه‌ای در فشار خرید و فروش بیت‌کوین شد.

نرخ‌های پایه و وثیقه: پیوند نامرئی با نقدینگی بازار

در اواخر اکتبر، اختلاف قیمت سالانه‌ی قراردادهای آتی مارس در بورس CME حدود ۶ تا ۶.۵٪ بود؛ اما تا اوایل نوامبر این نرخ به ۵ تا ۵.۵٪ کاهش یافت. هرچند این سطح هنوز جذاب است، اما فشردگی Basis می‌تواند به معنای کاهش انگیزه‌ی معاملات Carry و افزایش ریسک لیکویید در موقعیت‌های اهرمی باشد.

نرخ‌های وام‌دهی در پلتفرم‌های DeFi مانند Aave v3 برای WBTC در سطحی بسیار پایین (حدود ۰.۲٪) باقی مانده‌اند، اما در صرافی‌های متمرکز، پراکندگی قابل توجهی بین نرخ‌های وام BTC و استیبل‌کوین‌ها وجود دارد که می‌تواند بازده معاملات را تغییر دهد.

عمق بازار و ذخایر صرافی‌ها در پایین‌ترین سطح سه سال اخیر

گزارش CryptoQuant نشان می‌دهد ذخایر بیت‌کوین در صرافی‌ها به پایین‌ترین سطح از سال ۲۰۲۲ رسیده است. هم‌زمان، داده‌های Kaiko عمق بازار (۱٪ depth) را حدود ۵۰۰ میلیون دلار برآورد کرده‌اند؛ رقمی که نشان می‌دهد حتی سفارش‌های ۱ میلیارد دلاری می‌توانند چند سطح قیمتی را جابه‌جا کنند اگر نقدینگی منفعل عقب‌نشینی کند.

چشم‌انداز پیش‌رو: سه شاخص کلیدی برای رصد جهت بعدی BTC

تحلیلگران سه متغیر کلیدی را برای تشخیص جهت بعدی بیت‌کوین پیشنهاد می‌کنند:

1. Basis سالانه بالاتر از ۸٪ معمولاً نشانه‌ی ورود تقاضای جدید برای معاملات Carry است.

2. Funding منفی گسترده در پرپچوال‌ها معمولاً با فشار فروش و بازسازی ذخایر همراه است.

3. تغییر در نسبت‌های وثیقه یا Margin Portfolio می‌تواند به‌عنوان هشدار اولیه‌ی محدودیت اهرم تلقی شود.

جمع‌بندی

در حالی که نرخ پایه و جریان ETFها به‌سرعت در حال تغییر هستند، کارشناسان معتقدند که نوسانات بیت‌کوین در سال ۲۰۲۵ بیش از هر زمان دیگر تحت کنترل عوامل مالی درونی بازار قرار دارد. هرگونه تغییر در وثیقه، Funding یا جریان ETFها می‌تواند بدون نیاز به شوک کلان اقتصادی، قیمت BTC را به حرکت درآورد.