
در دنیای ارزهای دیجیتال، امنیت همیشه در اولویت است. با رشد فناوری بلاکچین و افزایش ارزش داراییهای دیجیتال، هک شدن یا از دست دادن دسترسی به کیف پولها به یکی از نگرانیهای اصلی تبدیل شده است. در چنین شرایطی، استفاده از روشهایی مانند کیف پول چندامضایی (Multisig Wallet) میتواند راهحلی مؤثر برای کاهش ریسک باشد. این نوع کیف پول با تقسیم مسئولیت بین چند نفر یا دستگاه، امنیت را تا چندین برابر افزایش میدهد. اگر با مفهوم کیف پول دیجیتال آشنا نیستید، پیشنهاد میکنیم ابتدا مقاله «کیف پول دیجیتال چیست و چگونه داراییهای خود را امن نگه داریم؟» را مطالعه کنید.
کیف پول چندامضایی یا Multisignature Wallet نوعی کیف پول رمزارزی است که برای انجام هر تراکنش، نیاز به بیش از یک امضا دارد. در کیف پولهای عادی، تنها صاحب کلید خصوصی میتواند داراییها را جابهجا کند، اما در کیف پول چندامضایی، چند نفر باید تراکنش را تأیید کنند تا انتقال انجام شود. این مدل، امنیت را بسیار بالا میبرد، زیرا حتی در صورت هک شدن یکی از کلیدها، مهاجم قادر به دسترسی کامل به دارایی نخواهد بود. کیف پول چندامضایی مانند حساب بانکی مشترک عمل میکند؛ هیچکس بهتنهایی نمیتواند پول برداشت کند، مگر با رضایت سایر اعضا.
کیف پول چندامضایی بر پایه فناوری رمزنگاری کلید عمومی و خصوصی کار میکند. در این نوع کیف پول، چندین کلید خصوصی تولید میشود و ترکیب کلیدهای عمومی آنها یک آدرس چندامضایی میسازد. برای انجام هر تراکنش، تعداد مشخصی از این کلیدها باید امضا کنند. بهعنوان مثال، در ساختار ۲ از ۳، از سه کلید موجود، حداقل دو امضا لازم است تا تراکنش نهایی شود. این ساختار باعث میشود کنترل داراییها میان اعضا تقسیم شود و امنیت در برابر دسترسی غیرمجاز افزایش یابد. این روش بهویژه برای سازمانها و پروژههای مشترک رمزارزی بسیار مفید است.
در کیف پولهای چندامضایی، مدلهای مختلفی از ساختار «M از N» وجود دارد که هرکدام برای نیاز خاصی طراحی شدهاند. انتخاب ساختار مناسب به میزان اعتماد بین اعضا، نوع پروژه و هدف نگهداری دارایی بستگی دارد. در ادامه رایجترین مدلها را مرور میکنیم.
در مدل ۲ از ۲ هر دو امضا برای انجام تراکنش ضروری است. این نوع برای شرایطی کاربرد دارد که دو شخص باید بهصورت کامل با یکدیگر هماهنگ باشند، مانند شراکتهای تجاری دو نفره. هر دو فرد باید کلید خصوصی خود را بهصورت امن نگه دارند، زیرا از بین رفتن یکی از کلیدها منجر به از دست رفتن دسترسی دائمی به دارایی خواهد شد. این مدل امنیت بالایی دارد اما انعطافپذیری کمی ارائه میدهد.
در این مدل سه کلید وجود دارد و فقط دو امضا برای تأیید تراکنش کافی است. این روش یکی از محبوبترین مدلهای Multisig است، زیرا بین امنیت و قابلیت دسترسی تعادل برقرار میکند. اگر یکی از کلیدها گم شود، دو نفر باقیمانده هنوز میتوانند داراییها را مدیریت کنند. به همین دلیل، بسیاری از شرکتها و صرافیها از این ساختار استفاده میکنند تا در صورت بروز مشکل برای یکی از امضاکنندگان، عملکرد سیستم مختل نشود.
در مدل ۳ از ۵ پنج نفر دارای کلید خصوصی هستند اما برای انجام تراکنش حداقل سه امضا لازم است. این ساختار معمولاً در شرکتها، DAOها و صندوقهای سرمایهگذاری رمزارزی استفاده میشود. مزیت این مدل در ایجاد شفافیت و جلوگیری از تمرکز قدرت در دست یک یا دو نفر است. با این حال، در صورت از دست رفتن بیش از دو کلید، داراییها غیرقابلدسترسی خواهند شد.
کیف پولهای چندامضایی بهدلیل امنیت بالا و امکان مدیریت جمعی داراییها، در میان سرمایهگذاران و کسبوکارهای رمزارزی محبوبیت زیادی پیدا کردهاند. در ادامه به برخی از مهمترین مزایا و کاربردهای آن میپردازیم.

در کیف پولهای تکامضایی، اگر کلید خصوصی لو برود، کل دارایی از دست میرود. اما در Multisig، وجود چند امضا باعث میشود حتی در صورت نفوذ یا خطای انسانی، دسترسی کامل به کیف پول غیرممکن باشد. بهعنوان مثال، یک صرافی میتواند بخشی از امضاها را نزد مدیر امنیت، بخشی دیگر را نزد حسابدار و مابقی را در سیستم سرد ذخیره کند تا احتمال هک به صفر برسد.
برای سازمانها یا پروژههای مشترک، Multisig ابزاری عالی برای مدیریت جمعی داراییها است. هیچ شخصی بهتنهایی توان جابهجایی رمزارزها را ندارد و همه تراکنشها باید به تأیید چند نفر برسد. این مدل در DAOها (سازمانهای خودگردان غیرمتمرکز) نیز کاربرد فراوانی دارد و باعث شفافیت مالی و جلوگیری از سوءاستفاده میشود.
یکی از مزیتهای مهم کیف پول چندامضایی، کاهش خطاهای فردی است. وقتی برای تأیید تراکنش چند نفر درگیر هستند، احتمال اشتباه یا ارسال اشتباه به آدرس نادرست کمتر میشود. این ویژگی برای پروژههایی با حجم زیاد تراکنش بسیار حیاتی است.
بسیاری از صرافیها مانند BitGo، Binance Custody و Coinbase از ساختار چندامضایی برای نگهداری وجوه کاربران استفاده میکنند. این کار باعث افزایش اعتماد مشتریان و کاهش خطر سرقت داخلی یا خارجی میشود.
با وجود مزایای فراوان، کیف پول چندامضایی محدودیتهایی نیز دارد که آگاهی از آنها برای کاربران ضروری است.
راهاندازی و مدیریت Multisig برای کاربران تازهکار ممکن است دشوار باشد. برای درک بهتر تفاوت آن با سایر انواع کیف پولها، پیشنهاد میکنیم مقاله «آشنایی با انواع کیف پول دیجیتال: گرم، سرد و چند دارایی» را مطالعه کنید. درک مفاهیمی مثل «M از N» و نحوه امضای تراکنشها نیاز به تجربه دارد و خطا در تنظیمات اولیه میتواند باعث از دست رفتن دسترسی شود.
در صورتی که تعداد امضاهای لازم قابلدستیابی نباشد (برای مثال یکی از کلیدها از بین برود)، امکان بازیابی دارایی وجود ندارد. این مسئله بهویژه در مدلهایی مثل ۲ از ۲ میتواند خطرناک باشد.
تراکنشهای چندامضایی بهدلیل حجم بیشتر دادههای رمزنگاری، در برخی بلاکچینها مانند بیتکوین، کارمزد بالاتری دارند. در پروژههای بزرگ، این هزینه ممکن است قابلتوجه باشد.
همه بلاکچینها بهصورت بومی از Multisig پشتیبانی نمیکنند. در شبکههایی مانند اتریوم، این ویژگی از طریق قرارداد هوشمند و ابزارهایی مانند Gnosis Safe پیادهسازی میشود.
اگرچه هر دو برای افزایش امنیت طراحی شدهاند، اما تفاوتهای ساختاری میان آنها وجود دارد که باید بهخوبی درک شود. در ادامه تفاوتها را در قالب جدول بررسی میکنیم:
| ویژگی | کیف پول چندامضایی | کیف پول هوشمند |
| نوع پیادهسازی | در سطح پروتکل (مانند بیتکوین) | با قرارداد هوشمند (مانند اتریوم) |
| میزان انعطافپذیری | محدود به تعداد امضاها | بسیار انعطافپذیر و قابلبرنامهریزی |
| هزینه | معمولاً پایینتر | ممکن است بالاتر باشد |
| مثال | Electrum Multisig | Gnosis Safe |
کیف پولهای هوشمند در واقع نسل بعدی Multisig محسوب میشوند که قابلیت اجرای خودکار قوانین مالی را نیز دارند. برای نمونه، در اتریوم، میتوان شرایطی تعریف کرد که در صورت عدم تأیید یکی از اعضا در زمان مشخص، تراکنش بهصورت خودکار لغو شود.
یکی از قدیمیترین کیف پولهای بیتکوین که از ساختار چندامضایی پشتیبانی میکند. کاربران حرفهای از آن برای نگهداری امن داراییها و ایجاد کنترل گروهی استفاده میکنند.
کیف پولی پیشرفته برای کاربران بیتکوین با تمرکز بر امنیت آفلاین و ساختار چندامضایی. مناسب برای سازمانهایی است که به کنترل دقیق تراکنشها نیاز دارند.
پلتفرمی سازمانی که کیف پولهای چندامضایی را برای شرکتها، صرافیها و صندوقهای رمزارزی ارائه میدهد. ساختار ۲ از ۳ آن امنیت و انعطاف بالایی دارد.
یک کیف پول مبتنی بر قرارداد هوشمند در شبکه اتریوم است که ساختار چندامضایی را در قالب رابط کاربری ساده ارائه میکند. بسیاری از DAOها از Gnosis Safe برای کنترل وجوه خود استفاده میکنند.

انتخاب کیف پول مناسب: بر اساس نوع دارایی، پلتفرم مورد نظر را انتخاب کنید (برای مثال Electrum یا Gnosis Safe).
تعیین تعداد کلیدها (N): مشخص کنید چند نفر یا دستگاه در فرآیند امضا دخیل هستند.
تعیین حداقل امضاها (M): تصمیم بگیرید چه تعداد امضا برای تأیید تراکنش لازم است.
تولید کلیدها: هر عضو باید کلید خصوصی خود را تولید و در محیطی امن ذخیره کند.
ایجاد آدرس چندامضایی و آزمایش: آدرس Multisig ایجاد شده و پس از انجام تراکنش آزمایشی، میتوان از آن برای نگهداری دارایی استفاده کرد.
اگر تازهکار هستید و به دنبال کیف پول سادهتر میگردید، پیشنهاد میکنیم مقاله «تراست ولت چیست؟» را بخوانید تا با یکی از محبوبترین کیف پولهای دیجیتال آشنا شوید.
با گسترش Web3 و DAOها، انتظار میرود کیف پولهای چندامضایی به هستهی مدیریت مالی غیرمتمرکز تبدیل شوند. این کیف پولها در آینده با فناوریهایی مثل امضاهای تجمیعی (Aggregated Signatures) و راهکارهای لایه دوم ترکیب خواهند شد تا سرعت و کارایی تراکنشها افزایش یابد. همچنین ادغام Multisig با قراردادهای هوشمند میتواند به ایجاد ساختارهای مالی خودکار و ایمن برای سازمانها کمک کند.
کیف پول چندامضایی ابزاری قدرتمند برای افزایش امنیت و شفافیت در نگهداری داراییهای دیجیتال است. با تقسیم مسئولیت بین چند نفر، خطر سرقت یا اشتباه انسانی به حداقل میرسد. اگرچه راهاندازی آن برای کاربران تازهکار کمی پیچیده است، اما برای شرکتها، پروژههای رمزارزی و DAOها انتخابی ایدهآل محسوب میشود.


