چگونه طرح وثیقه بیت‌کوین جی‌پی‌مورگان می‌تواند ۲۰ میلیارد دلار نقدینگی آزاد کند؟
بانک JPMorgan Chase & Co.، بزرگ‌ترین بانک جهان از نظر ارزش دارایی، در اقدامی تاریخی قصد دارد به مؤسسات مالی اجازه دهد از بیت‌کوین (BTC) و اتریوم (ETH) به‌عنوان وثیقه برای دریافت وام‌های نقدی استفاده کنند.
این طرح که قرار است تا پایان سال ۲۰۲۵ اجرایی شود، نشانه‌ای روشن از ادغام تدریجی دارایی‌های دیجیتال در نظام بانکی سنتی است.
جزئیات طرح جدید جی‌پی مورگان
طبق گزارش منابع آگاه، این بانک به مشتریان نهادی اجازه می‌دهد تا رمزارزهای خود را نزد متولیان مورد تأیید (مانند Coinbase Custody) به‌عنوان وثیقه نگهداری کرده و در مقابل آن وام نقدی با نرخ‌های پایین‌تر از بازار وام‌های بدون وثیقه دریافت کنند.
این اقدام در حالی صورت می‌گیرد که جیمی دایمون (Jamie Dimon)، مدیرعامل جی‌پی مورگان، از سرسخت‌ترین منتقدان رمزارزها بوده و پیش‌تر بیت‌کوین را «کلاهبرداری» خوانده بود. با این حال، افزایش تقاضای نهادی برای محصولات مالی مبتنی بر بلاک‌چین باعث شده این بانک مسیر جدیدی را در اکوسیستم دارایی‌های دیجیتال آغاز کند.
پیامدهای نهادی؛ فصل تازه‌ای برای «وثیقه دیجیتال»
ورود جی‌پی مورگان به حوزه وام‌دهی مبتنی بر رمزارز می‌تواند مرز میان بازارهای مالی سنتی و دیفای (DeFi) را به‌طور جدی بازتعریف کند.
بر اساس داده‌های Galaxy Research، مجموع وام‌های فعال در بازارهای متمرکز مالی (CeFi) تا پایان ژوئن ۲۰۲۵ به ۱۷.۷۸ میلیارد دلار رسیده که نسبت به سال گذشته ۱۴۷ درصد رشد نشان می‌دهد. اگر وام‌های غیرمتمرکز نیز محاسبه شوند، این رقم به ۵۳ میلیارد دلار می‌رسد — سومین رکورد بزرگ تاریخ صنعت کریپتو.
تحلیل‌گر مالی شاناکا پررا (Shanaka Anslem Perera) پیش‌بینی کرده که مدل وام‌دهی جی‌پی مورگان می‌تواند بین ۱۰ تا ۲۰ میلیارد دلار نقدینگی جدید برای صندوق‌های پوشش ریسک، شرکت‌های سرمایه‌گذاری و خزانه‌داری‌های سازمانی آزاد کند.
به بیان ساده، شرکت‌ها اکنون می‌توانند مانند اوراق خزانه آمریکا، از بیت‌کوین و اتریوم به‌عنوان وثیقه رسمی و قانونی برای تأمین مالی استفاده کنند.
نهادینه‌سازی رمزارزها در وال‌استریت
اگرچه وام‌های رمزارزی پیش‌تر در پروتکل‌های دیفای یا صرافی‌های متمرکز کوچک‌تر انجام می‌شدند، ورود جی‌پی مورگان عملاً این مفهوم را نهادینه و قانون‌مند می‌کند.
مت شفیلد (Matt Sheffield)، مدیر سرمایه‌گذاری شرکت SharpLink، گفت:
«پیش از این، نهادهای مالی مجبور بودند بین نگهداری اتریوم و سایر دارایی‌ها یکی را انتخاب کنند. اکنون می‌توانند با وثیقه‌گذاری رمزارز، پرتفوی خود را مولدتر کنند و ارزش دارایی‌ها را افزایش دهند.»
جی‌پی مورگان طی دو سال اخیر با گسترش پلتفرم بلاک‌چینی خود با نام Onyx، میلیاردها دلار پرداخت توکنیزه انجام داده و معاملات تسویه مبتنی بر بلاک‌چین را آزمایش کرده است. پذیرش بیت‌کوین و اتریوم به‌عنوان وثیقه، حلقه نهایی این چرخه — انتشار، تسویه و اعتبار مبتنی بر بلاک‌چین — را تکمیل می‌کند.
رقابت بانکی و مسیر آینده
کارشناسان معتقدند این اقدام می‌تواند آغازگر موجی از رقابت میان بانک‌های بزرگ جهان باشد. شفیلد هشدار داده:
«این حرکت آغاز یک دومینو است. زمانی‌که بزرگ‌ترین بانک دنیا وارد بازی شود، بقیه مجبورند برای حفظ رقابت از آن تبعیت کنند.»
در همین راستا، Citi و Goldman Sachs نیز برنامه‌های مشابهی برای توسعه خدمات امانت‌داری و وام‌دهی رمزارزی در دست دارند، در حالی‌که BlackRock و Fidelity نیز در حال گسترش زیرساخت‌های دارایی دیجیتال خود هستند.
چالش‌ها و چشم‌انداز
با وجود روند صعودی پذیرش نهادی، ریسک نوسانات شدید بازار کریپتو و نبود دستورالعمل روشن از سوی نهادهای نظارتی آمریکا همچنان مانع گسترش سریع این مدل‌هاست.
اما همان‌طور که تحلیل‌گر جو کنسورتی (Joe Consorti) اشاره می‌کند:
«نظام مالی جهانی در حال بازتعریف خود حول دارایی‌ای است که باکیفیت‌ترین وثیقه تاریخ محسوب می‌شود — بیت‌کوین.»
