ارزش‌گذاری ۳۰۰ میلیارد دلاری OpenAI و تأثیر آن بر آینده امور مالی جهانی

شرکت OpenAI در حال اجرای یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌های زیرساختی تاریخ فناوری است — طرحی با برآورد بیش از ۳۰۰ میلیارد دلار هزینه سرمایه‌گذاری که هدف آن، ساخت نسل جدیدی از مراکز پردازش هوش مصنوعی و تأمین توان محاسباتی معادل برق مصرفی چند کشور کوچک است.

بر اساس گزارش Bloomberg و داده‌های صنعتی، OpenAI توافق‌نامه‌هایی چند‌ساله با دو غول تراشه‌سازی، AMD و Broadcom امضا کرده است که مجموعاً تأمین حدود ۱۶ گیگاوات قدرت محاسباتی جدید بین سال‌های ۲۰۲۶ تا ۲۰۲۹ را شامل می‌شود. این سطح از قدرت پردازش، معادل ده‌ها میلیون شتاب‌دهنده هوش مصنوعی (AI Accelerators) است که زیربنای مدل‌های زبانی و محاسبات مولد آینده را شکل می‌دهد.

همکاری تاریخی با AMD و Broadcom

طبق این توافق‌ها، شرکت AMD موظف است حدود ۶ گیگاوات GPU از سری Instinct را در اختیار OpenAI قرار دهد. در مقابل، OpenAI حق‌السهمی از سهام AMD را از طریق اوراق بهادار مبتنی بر عملکرد (Equity Warrants) دریافت می‌کند — مدلی که منافع دو طرف را در رشد ارزش سهام و توسعه ظرفیت محاسباتی به هم پیوند می‌دهد.

از سوی دیگر، Broadcom با OpenAI برای طراحی و اجرای حدود ۱۰ گیگاوات سیلیکون سفارشی و سیستم‌های رک (Rack Systems) همکاری می‌کند. این پروژه بخشی از طرح عظیم Stargate است؛ مجموعه‌ای متشکل از پنج مرکز داده در خاک ایالات متحده که با سرمایه‌گذاری مشترک Oracle و SoftBank اجرا می‌شود و به‌عنوان بزرگ‌ترین پروژه خصوصی زیرساختی در تاریخ فناوری شناخته می‌شود.

چرخه اقتصادی جدید در صنعت هوش مصنوعی

ساختار این قراردادها الگویی از یک اقتصاد چرخشی در حوزه هوش مصنوعی را به نمایش می‌گذارد، جایی که سرمایه‌گذاران، تولیدکنندگان تراشه و مصرف‌کنندگان قدرت محاسباتی در یک زنجیره بسته و هم‌وابسته قرار گرفته‌اند.

به‌عنوان نمونه، ارتباط سرمایه‌گذاری Nvidia با شرکت زیرساختی CoreWeave و قراردادهای چندمیلیارد دلاری آن با OpenAI، نشان‌دهنده حلقه‌ای است که در آن سهام تأمین‌کننده، درآمد اجاره‌دهنده و مصرف قدرت محاسباتی مشتری همگی به هم گره خورده‌اند.

Bloomberg گزارش داده است که تعهدات مالی انویدیا برای تأمین تراشه تا سقف ۱۰۰ میلیارد دلار بخشی از همین مدل تأمین مالی زنجیره‌ای است — مدلی که می‌تواند تقاضا را تقویت کند اما در عین حال ریسک همبستگی مالی را افزایش دهد.

چالش‌های انرژی و ظرفیت شبکه

رشد سریع ظرفیت داده‌سنترها، فشار فزاینده‌ای بر شبکه‌های برق وارد خواهد کرد. طبق برآورد Goldman Sachs، مصرف برق مراکز داده جهانی تا سال ۲۰۳۰ نسبت به سال ۲۰۲۳ ۱۶۵ درصد رشد خواهد داشت. در ایالات متحده، سهم مراکز داده از مصرف برق ملی ممکن است تا پایان دهه به ۱۴ درصد برسد.

این وضعیت شرکت‌ها را به سمت قراردادهای بلندمدت خرید انرژی، تولید برق در محل، و تغییر مکان جغرافیایی مراکز داده سوق داده است.

آینده؛ از حلقه مالی تا پایداری زیرساخت

کارشناسان معتقدند اگر OpenAI و شرکای آن بتوانند بهره‌وری انرژی و استفاده از سخت‌افزار را در فاز اجرایی ۲۰۲۶ تا ۲۰۲۹ بهینه کنند، این مدل «اقتصاد چرخشی هوش مصنوعی» می‌تواند به یک اکوسیستم پایدار و خودتأمین مالی تبدیل شود.

در غیر این صورت، خطر همبستگی مالی بیش از حد میان تأمین‌کنندگان تراشه، اپراتورهای زیرساخت و خود OpenAI ممکن است نوسانات شدیدی در بازار سهام فناوری ایجاد کند.

با این حال، پروژه Stargate و همکاری‌های چندجانبه OpenAI نشانه‌ای روشن از ورود صنعت فناوری به عصر زیرساخت‌های هوش مصنوعی مقیاس ملی است — عصری که در آن توان محاسباتی، برق و سرمایه به‌اندازه‌ی الگوریتم‌ها اهمیت پیدا کرده‌اند.