فومو چیست؟ (بخش دوم/ نشانه‌های فومو)
یکی از نکات جالب درباره فومو این است که فرد ممکن است اصلاً نداند که دچار فومو شده و فکر کند که اتفاقا دارد یک سرمایه‌گذاری منطقی را روی یک ارز انجام می‌دهد و دارد تصمیم درست و یا درستترین تصمیم را اتخاذ می‌کند.
نشانه‌های فومو چیست؟
پس شناخت فومو و نشانه‌های آن و تشخیص فوموزدگی، یکی از اصول مهم در بازار سرمایه است. فرد باید در صورت اینکه نشانه‌هایی از فومو را در رفتار خود می‌بیند، خیلی زود آن را درمان کند و تا آن زمان هیچ فعالیت مالی انجام ندهد.
نداشتن قدرت نه گفتن
فردی می‌تواند در زندگی به موفقیت برسد که قدرت نه گفتن داشته باشد. اصلاً قدرت نه گفتن نه فقط به عنوان یک قدرت در بازار سرمایه، بلکه به عنوان یک مهارت در زندگی فردی و اجتماعی افراد، ضامن دوری از آسیبهای اجتماعی است. اینکه فردی همیشه موافق باشد و یا قدرت مخالفت کردن نداشته باشد و یا اینکه بدتر از همه نتواند هیجان و احساسات خود را مدیریت و کنترل کند، همواره مستعد ضرر خواهد بود.
این ضعف در بازار سرمایه یک سم مهلک است. فعال بازار باید بداند که همیشه بله گفتن به انفعالات بازار، راز موفقیت و سودآوری نیست؛ بلکه باید در برخی از موارد اتفاقاً با آگاهی و دانش و اتکا به تحلیل‌های منطقی و دوری از هیجانات کاذب، خلاف جهت بازار شنا کردن، به سود و منفعت نزدیکتر است. معامله‌گر هوشمند فومو را خیلی خوب می‌شناسد و می‌داند که بازار در طول یک سال ممکن است بارها و بارها فومو را تجربه کند.
ترس از طرد شدن
احساس طرد شدن و نخواسته شدن یکی از بدترین احساساتی است که یک فرد می‌تواند در زندگی خود تجربه کند. این حس به قدری قدرتمند است که می‌تواند سبب انزوا و افسردگی مفرط شود و سایه ناامیدی را بر زندگی فرد بگستراند.
احساس طرد شدن می‌تواند خیلی ساده اتفاق بی‌افتد؛ فقط کافی است که افراد نزدیک به شما مثلاً دوستانتان از موضوعی صحبت کنند که شما هیچ اطلاعی از آن ندارید و اطلاعات شما در آن زمینه بسیار کم و ناچیز است. این اطلاعات می‌تواند حتی در حد یک پست در فضای مجازی و یا یک توئیت باشد. در این مواقع فرد ممکن است که حس کند چیز زیادی را از دست داده و دچار سرخوردگی شود.
این جنس از احساس که اصطلاحاً به آن فومو گفته می‌شود، ممکن است در هنگام معامله در افراد ایجاد شود. در این شرایط فرد برای اینکه از بازار عقب نماند، دست به اقدامی می‌زند که هیچ پشتوانه عقلی و نقلی موثقی ندارد و تنها به دلیل همراهی با جمع، دارایی خود را به خطر می‌اندازد و عرصه را برای خود تنگ می‌کند.
این نوع رفتارها ممکن است خیل زود اثرات خود را حتی به ورت جسمی و روانی هم نشان دهند و آرامش را از زندگی فرد بگیرد. نکته اینکه همیشه تلاش برای بهبود کیفیت زندگی فردی و اجتماعی یک آرمان بسیار والا محسوب می‌شود و هر تلاش منطقی و عقلی در این راه حتی اگر منجر به شکست شود، قابل تقدیر و تجلیل است اما این نباید بهانه‌ای برای مقایسه مدام خود با دیگران باشد و ترس از دست دادن را در فرد ایجاد کند. این حس بسیار خطرناک است و خیلی زود جهت‌گیری ارزشمند فرد را به یک جهت‌گیری ناخوشایند با برون‌داد نامطلوب تبدیل می‌کند. در واقع فرد با نیت تلاش برای رسیدن به زندگی بهتر و بهبود کیفیت، امکانات و دارایی فعلی خود را هم از دست می‌دهد و نتیجه عکس می‌گیرد. مصادیق این موضوع حداقل در جامعه ایرانی بسیار دیده می‌شود و کافی است فقط کمی سرتان را بچرخانید و به اطرافتان نگاه کنید تا مصادیق این نوع رفتار را به کثرت ببینید و ببینید افراد چگونه با یک اقدام اشتباه، خود را در منجلابی بزرگ اسیر کرده‌اند که دیگر توان خارج شدن آن و حتی رساندن سطح خود به سطح قبلی را هم ندارند.
حضور مداوم در شبکه‌های مجازی
یکی از مهمترین چالش‌های عصر ما حضور در فضای مجازی است. این روزها خیلی از ما ساعت‌ها، بله دقیقاً درست خواندید، ساعت‌ها از وقت خود را در فضای مجازی سپری می‌کنیم چراکه این رسانه‌ها اساساً برای سرگرم کردن انسان‌ها ایجاد شدند و شاید مه نه، قطعاً مهمترین کارکرد این شبکه‌ها همین است. فقط کافی است که وارد این فضا بشوید آن وقت خواهید دید بدون آنکه بدانید و متوجه باشید، ساعت‌ها از عمر خود در یک روز را صرف گشتن در صفحات مختلف کرده‌اید. این موضوع ناخودآگاه ذهن شما را مقایسه‌گر می‌کند. در واقع در این شبکه‌ها همه از بهترین رخدادهای زندگی خود حرف می‌زنن و همه چیز را بسیار بسیار بهتر از چیزی که هست، نشان می‌دهند و با استفاده از ابزارهای مختلف، دروغ‌های تصویری بسیار و غلو‌های بسیاری را می‌بینید. نتیجه این گردش این است که به تدریج گرفتار مقایسه زندگی خود با آنچه می‌بینید، می‌شوید و در نهایت احساس بدی نسبت به زندگی خود پیدا می‌کنید.
این مدل رفتار کردن به تدریج سبک زندگی شما را تغییر می‌دهد چون احساس ضعف و شکست را در شما ایجاد و آن را به مرتبت بالا می‌رساند. ایجاد اضطراب یکی دیگر از برون‌دادهای اعتیاد به شبکه‌های مجازی است که حال بدی در شما نسبت به کیفیت زندگی خودتان ایجاد می‌کند بدون آنکه بتواند یا بخواهد تاثیرگذاری مثبتی در روند زندگی شما ایجاد کند. این موارد همگی در شما ترس از دست دادن یا همان فومو را ایجاد می‌کند؛ پس بهتر است برای فرار از دچار شدن به این ترس و ایمن شدن در برابر فومو، حضور و فعالیت در شبکه‌های مجازی را کاهش دهید و آن را به حداقل برسانید.
نارضایتی پیوسته از زندگی
نارضایتی از زندگی کنونی یکی از نشانه‌های اصلی ترس از دست دادن یا همان فومو است. در واقع فرد مدام در تلاش برای تغییر است. تغییر یک سرگرمی به سرگرمی دیگر؛ این روند از بزرگترین موانع برای مهارت‌آموزی شما است. در این نوع رفتار، فرد مدام از کاری به کار دیگر سرک می‌کشد و صبوری لازم برای کسب مهارت در هیچ کاری را ندارد؛ این حتی در سرگرمی‌های او هم وجود دارد.
حالا فرض کنید فردی در بازار ارزهای دیجیتال که مدام در نوسان است و یک ارز ممکن است چند صد برابر رشد کند در حالیکه ارز دیگر با افت شدید قیمتی مواجه شود، با فومو وارد بازار شود. مدام باید ارزی را بفروشد و یا ارز دیگری را بخرد بدون اینکه توان و مهارت لازم و صبوری لازم را داشته باشد. این در حالیست که همه متخصصان این حوزه متفق‌القول اعتقاد دارند که هیچ فردی در بازار ارزهای دیجیتال به موفقیت نمی‌رسد مگر اینکه صبور باشد؛ به عبارت بهتر همه آنان مهارت صبر کردن را راز موفقیت و شرط لازم حضور در بازار ارزهای دیجیتال می‌دانند چراکه این بازار به افرادی یاز دارد که با هر اتفاقی نا امید نشوند و استراتژی خود را تغییر ندهند؛ افرادی که پیوسته وسوسه نشوند و مسیر خود را تغییر ندهند.
بازار ارزهای دیجیتا ذاتاً نوسان دارد پس نباید با هر تنش و افتی، بدون آگاهی و دانش، سرمایه‌گذار دچار استرس و اضطراب شود و دارایی خود را بفروشد و یا با هر افزایش قیمتی به صورت هیجانی و ذوق‌زده، ارز را بخرد و داخل کیف پول نگهداری کند چراکه با این اقدام خود را از سودهای آینده ارز محروم می‌کند و دارایی خود را به تدریج کاهش می‌دهد. آینده بازار ارزهیا دیجیتال از آن افرادی است که با آگاهی و دانش و البته مدیریت هیجان و عواطف خود، بازار را تحلیل می‌کنند و صبورانه قدم برمی‌دارند.
نیاز به تایید دیگران
یکی از مهمترین نشانه‌های فومو این است که فرد مدام در تلاش است تا با ترندهای روز حرکت کند و این یعنی از دست دادن تمرکز بر دارایی‌های موجود. در واقع با این نوع رفتار، فرد عقل و منطق خود را در مسیر حرکتی کنار می‌گذارد و به خواست و نظر جامعه تن می‌دهد و بر مبنای آن حرکت می‌کند که خب این کار قطعاً تبعات جبران‌ناپذیری هم دارد.
فردی که به این موضوع دچار است قطعاً رفتار مالی خود در بازار ارزهای دیجیتال را هم بر مبنای همین الگو انتخاب می‌کند و با ترند شدن هر ارز، آن را می‌خرد بدون اینکه نیازی به تحلیل، منطق و یا اقدام کارشناسانه‌ای حس کند؛ چون نمی‌خواهد از ترند روز عقب بماند، اما باید این را دانست که تا زمانی که فرد این احساس خطرناک و رفتار نادرست خود را اصلاح کند، نه تنها در بازار به سود نمی‌رسد بلکه ممکن است ضررهای بسیاری را متحمل شود که نتیجه آن از دست دادن دارایی و صدالبته افسردگی و ناراحتی و حس سرزنش درونی و اجتماعی است.
پس می‌توان ادعا کرد سندرم درخشیدن یکی از نشانه‌های اصلی فومو است چراکه ریشه آن در کسب رضایت و مقبولیت اجتماعی به صورت افراطی است. افرادی که مدام به نظر دیگران در زندگی خودشان اهمیت می‌دهند و برایشان مهم است که دیگران درباره زندگی آنان چه نظری دارند، به احتمال فراوان از فومو رنج می‌برند. حضور در بازار ارزهای دیجیتال برای این افراد ابداً راهکار و تجربه خوبی نیست.
تعدد روابط اجتماعی
این روزها با گسترش فضای مجازی و فضاهای کاری و زندگی و تحصیلی، خیلی از آدم‌ها تلاش دارند روابط اجتماعی خودشون رو گسترده کنند و دایره دوستانشون رو هر روز وسیع‌تر کنند و با افراد جدید بیشتری ارتباط بگیرند. حالا این ارتباط در هر سطحی که باشد و در هر بستری که باشد.
جالب اینکه این رفتار تا حد زیادی نشان دهنده فومو و ترس از طرد شدن است. این افراد همواره دوست دارند با دیگران تلفنی و یا مجازی در ارتباط باشند و در همه حال دوستان را کنار خود داشته باشند. این افراد احتمالاً از فومو رنج می‌برند و ترس طرد شدن از اجتماع دارند و همین موضوع یکی از دلایل اضطراب مداوم آنان است.
این احساس اگر به صورت عمیق و گسترده در یک فرد وجود داشته باشد، بیانگر اختلال روانی به نامشخصیت وابسته است. در واقع فرد، شخصیت خود را وابسته به دیگران می‌داند و در هر حال تلاش دارد این خلاء درونی را با حضور دوستان التیام دهد و نه اینکه آن را درمان کند. این افراد به تنهایی توانایی لذت بردن از زندگی و یا تصمیم‌گیری ندارند. حالا فرض کنید چنین فردی وارد بازار مالی شود؛ تبعاً تصمیم‌گیری خود را به دیگران و تایید آنها منوط می‌کند و در واقع اختیار دارایی خود را به دیگری می‌سپارد که خب در این موارد احتمال شکست بسیار زیاد است. این فرد استقلال رای ندارد و تمم تصمیمات مالی او را باید دیگران انجام دهند.
سبک زندگی اشتباه
تا اینجا و با توضیحاتی که ارائه شد، احتمالاً خیلی از شما این احساس را دارید که شما هم تا حدی درگیر فومو هستید. در واقع هر کدام از من و شما ممکن است که حداقل چند نشانه فومو را در زندگی خود داشته باشیم. در یک کلام کلی می‌توان ادعا کرد هر رفتاری که استقلال تصمیم‌گیری را از فرد بگیرد، ترس از دست دادن را در او ایجاد کند، اعتماد به نفسش را بکاهد، رصضایت از زندگی را به طور غیرمنطقی افزایش دهد و در نتیجه همه این موارد، او را به پیرو بی‌چون و چرای ترندهای روز تبدیل کند، نتایجی مانند بیخوابی، خستگی مفرط، استرس، اضطراب، و ناراحتی‌های مداومی دارد که همگی نشانه‌های فومو هستند. نشانه‌هایی که تمام معاملات شما در بازار ارزهای دیجیتال را تحت تاثیر قرار خواهد داد؛ البته این را بدانید که تمام دایره اثرگذاری فومو به فعالیت مالی فرد ختم نمی‌شود بلکه خیلی زود همه جوانب و ابعاد زندگی فرد را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.
