طلا همواره در تاریخ اقتصادی بشر، جایگاه ویژهای داشته است؛ چه در قالب پشتوانه پولی، چه بهعنوان دارایی امن در بحرانهای مالی. این فلز گرانبها همچنان بهعنوان ابزاری برای حفظ ارزش سرمایه در برابر تورم و نوسانات ارزی مطرح است. در این مقاله، آینده طلا در ایران و جهان مورد بررسی تخصصی قرار میگیرد.
در تاریخ ۲۲ آوریل ۲۰۲۵، طلا توانست به رکورد تاریخی خود در قیمت ۳۴۹۹.۸۸ دلار برسد. این رقم نشاندهنده نقطه اوج در مسیر صعودی طلا طی دهههای اخیر است. در مقابل، پایینترین سطح قیمتی ثبتشده برای طلا در ۲۵ اوت ۱۹۹۹ و در نرخ ۲۵۲.۵۵ دلار به وقوع پیوست. بررسی نمودار قیمت ۱۰ ساله طلا در بازار جهانی (XAU/USD) حاکی از آن است که این فلز گرانبها با نوسانات بسیاری همراه بوده و تحت تأثیر فاکتورهای اقتصادی، سیاسی، و روانی بازار قرار گرفته است. این دادهها برای معاملهگران و تحلیلگران، ابزار بسیار مهمی جهت پیشبینی روند آینده محسوب میشوند.
در ادامه، عوامل اصلی تأثیرگذار بر قیمت طلا را با جزئیات بیشتر بررسی میکنیم:
در ادبیات مالی، طلا به عنوان سپری در برابر تورم شناخته میشود. زمانیکه قدرت خرید ارزها کاهش مییابد، سرمایهگذاران به سمت طلا حرکت میکنند تا ارزش دارایی خود را حفظ کنند. با این حال، مطالعات آماری نشان دادهاند که رابطه میان تورم و قیمت طلا در بلندمدت چندان قوی و قطعی نیست. دلیل اصلی این موضوع آن است که طلا برخلاف کالاهایی مانند نفت یا مس، مصرف صنعتی عمدهای ندارد و بیشتر به عنوان دارایی سرمایهگذاری مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین در دوران رونق اقتصادی، طلا معمولاً جای خود را به داراییهای دارای بازدهی مثل سهام میدهد.
طلا و دلار آمریکا معمولاً رابطهای معکوس دارند. زمانیکه دلار تضعیف میشود، تقاضا برای طلا بهعنوان دارایی امن افزایش مییابد. این موضوع بهویژه در بازار فارکس بسیار حائز اهمیت است؛ چرا که طلا اغلب با USD معامله میشود و تغییرات در نرخ ارزهای جهانی میتواند بهطور مستقیم بر جذابیت طلا اثر بگذارد.
یکی از محرکهای سنتی و قابل پیشبینی برای رشد قیمت طلا، وقوع بحرانهای ژئوپلیتیکی مانند جنگها، تحریمها، یا فروپاشی اقتصادی است. در چنین شرایطی، سرمایهگذاران برای حفظ ارزش دارایی خود به طلا پناه میبرند. نمونه واضح آن، افزایش قیمت طلا در سال ۲۰۲۲ همزمان با آغاز جنگ روسیه و اوکراین بود که باعث افزایش ناگهانی تقاضا برای فلزات گرانبها شد.
نرخ بهره بهطور مستقیم بر جذابیت طلا تأثیر دارد. زمانیکه نرخ بهره افزایش پیدا میکند، داراییهایی مانند اوراق قرضه و سپردههای بانکی جذابتر میشوند؛ زیرا بازده مشخص دارند. اما طلا که فاقد بهره یا سود نقدی است، در چنین شرایطی با کاهش تقاضا روبهرو میشود. در مقابل، کاهش نرخ بهره یا اعمال سیاستهای انبساطی از سوی بانکهای مرکزی، محرکی قوی برای رشد قیمت طلا به حساب میآید.
بازار طلا به شدت تحت تأثیر رفتار بازیگران بزرگ از جمله بانکهای مرکزی، صندوق بینالمللی پول (IMF)، و صندوقهای سرمایهگذاری است. تصمیمات این نهادها در خرید یا فروش طلا میتواند تعادل عرضه و تقاضا را بهصورت ناگهانی تغییر دهد. از سوی دیگر، تقاضا برای طلا در صنعت جواهرسازی، بهویژه در کشورهایی مانند هند و چین، نیز سهم بزرگی از بازار را تشکیل میدهد. بررسی دقیق این تقاضاها و مقایسه آنها با موجودی عرضهشده، میتواند دید جامعی از جهت حرکت بازار ارائه دهد.
بر اساس تحلیل منابع مختلف، پیشبینی میشود قیمت طلا در سال ۲۰۲۶ با رشد همراه باشد، اما میزان این رشد به عوامل کلان اقتصادی و تقاضای بانکهای مرکزی وابسته است. بهطور کلی، برآورد میشود قیمت طلا در این سال در بازهای بین ۳,۲۶۶ تا ۵,۱۵۵ دلار نوسان داشته باشد.
تحلیلهای لانگفورکست نشان میدهد که قیمت طلا میتواند از حدود ۳,۳۱۵ دلار در ابتدای سال آغاز شود و تا نیمه سال به ۳,۹۵۸ دلار برسد. در پایان سال نیز پیشبینی میشود قیمت طلا به حدود ۴,۴۱۲ دلار نزدیک شود و حتی در سناریوهای خوشبینانه تا ۴,۶۳۳ دلار نیز افزایش یابد. از سوی دیگر، پیشبینی محافظهکارانه والتاینوستور نشان میدهد که قیمت طلا در بازه محدودتری بین ۳,۳۹۸ تا ۳,۶۹۶ دلار باقی خواهد ماند. بر اساس این سناریو، طلا در آغاز سال با قیمت ۳,۳۹۸ دلار معامله میشود و در پایان سال به ۳,۶۹۶ دلار خواهد رسید. تحلیل کوینکدکس نیز سناریویی صعودیتر ارائه میدهد که در آن طلا تا نیمه سال به میانگین ۴,۷۲۳ دلار میرسد. با این حال، انتظار میرود تا پایان سال کمی کاهش یافته و در حدود ۴,۲۷۸ دلار تثبیت شود.
پس از رسیدن به رکورد تاریخی حدود ۸ میلیون و ۳۵۰ هزار تومان، قیمت طلای ۱۸ عیار با اصلاح قابلتوجهی روبهرو شد. این روند نزولی ناشی از مجموعهای از عوامل از جمله کاهش نسبی تقاضای داخلی، ثبات نسبی در نرخ ارز، تعدیل قیمت اونس جهانی و تغییرات سیاسی داخلی و منطقهای بود. کف قیمتی جدید در محدوده ۶ میلیون و ۱۶۰ هزار تومان شکل گرفت و بهعنوان یک سطح حمایتی معتبر شناخته میشود.
در ادامه، با فروکش کردن بخشی از التهابات سیاسی و انتشار خبرهایی مانند آتشبس موقت، بازار بار دیگر جان گرفت و قیمت طلا تا سطح ۷ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان رشد کرد. این سطح اکنون بهعنوان مقاومت کلیدی در کوتاهمدت شناخته میشود، چرا که قیمت پس از برخورد با این ناحیه، اندکی عقبنشینی داشته است.
در چشمانداز کوتاهمدت، میتوان انتظار داشت که بازار وارد دورهای از ثبات نسبی با نوسانات محدود شود. در صورت تداوم فشار فروش، سطوح حمایتی مهم در محدوده ۶ میلیون و ۹۵۰ هزار تومان تا ۶ میلیون و ۵۷۰ هزار تومان قرار دارد.
از سوی دیگر، اگر روند صعودی مجدداً تقویت شود، هدف نخست حرکت در بازه ۷ میلیون و ۲۰۰ تا ۷ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان خواهد بود. در صورتی که این محدوده مقاومت شکسته شود، امکان جهش بیشتر قیمت بر اساس ساختار نمودار وجود دارد و مسیر برای دستیابی به سطوح بالاتر فراهم میشود.
تجربه تاریخی نشان داده است که در اقتصادهای تورمی، طلا یکی از معدود داراییهایی است که میتواند ارزش واقعی سرمایه را حفظ کند. مقایسه سادهای بین بازدهی داراییها از سال 1397 تا 1403 نشان میدهد:
رشد سکه امامی: بیش از 600٪
رشد بورس تهران: حدود 150٪
رشد مسکن: نزدیک به 400٪
نرخ تورم رسمی: بیش از 350٪
بنابراین، طلا نهتنها همسطح با تورم حرکت کرده، بلکه از بسیاری از داراییهای دیگر نیز بازدهی بالاتری داشته است.
در سالهای اخیر، مفهومی بهنام «طلای دیجیتال» یا توکنهای پشتوانهدار طلا در بلاکچین وارد بازار شده است. این نوع داراییها مانند توکنهای PAXG، XAUT یا DGLD، هر کدام نماینده بخشی از طلای واقعی هستند و در کیف پولهای دیجیتال قابل نگهداریاند.
امنیت بالا (پشتوانه طلا + فناوری بلاکچین)
نقدشوندگی سریع و جهانی
مناسب برای سرمایهگذاران خرد
شفافیت در مالکیت
در حال حاضر برخی از صرافیها و پلتفرمهای رمزارزی ایرانی، امکان خرید طلای دیجیتال را فراهم کردهاند. این ابزار، بهویژه برای افرادی که به دنبال سرمایهگذاری بدون ریسک نگهداری فیزیکی طلا هستند، جذابیت بالایی دارد
در ایران، با در نظر گرفتن نرخ تورم، رشد ارز، و عدم اطمینان اقتصادی، پیشبینی میشود طلا همچنان بهعنوان یکی از بهترین ابزارهای حفظ سرمایه مورد توجه باقی بماند. سرمایهگذاران هوشمند میتوانند با تنوعبخشی به سبد خود، بخشی از داراییشان را به طلای فیزیکی یا دیجیتال اختصاص دهند. طلای دیجیتال نیز میتواند پلی میان بازار سنتی و آیندهنگر رمزارزها باشد.