واقعیت این است که برای کار کردن با کیف پول ارز دیجیتال شما اصلا احتیاجی ندارید که بدانید این کیف چگونه کار میکند چون دانستن یا ندانستن آن هیچ دستاوردی برای شما ندارد. مثل اینکه قبل از کار کردن با اینترنت بخواهیم الزاماً زیرساختهای آن را بشناسیم و بعد از آن استفاده کنیم. با این دید، همه در تلاش هستند تا کیف پولی ساده و امن برای کاربران بازار ارزهای دیجیتال ایجاد کنند تا افراد با خیال راحت و خیلی راحت بتوانند دارایی دیجیتال خود را در آن ذخیره و جابهجاکند. به هر حال این بازار نیز به کاربر و مخاطب اهمیت بالایی میدهد و به همین دلیل تلاش دارد که محصولاتی کاربرپسند ارائه دهد.
کیف پول دیجیتال چگونه کار میکند؟
در اینجا اما برای ابهامزدایی و آگاهی نسبی شما از موضوع کیف پول و چگونگی کارکرد آن، اشارهای کوتاه به نحوه کار این کیفها میاندازیم.
خب از نظر فنی، وقتی که شما با والت خود یک تراکنش انجام میدهید، والت مانند واسطه بین شما و شبکه عمل میکند و تقاضایتان را به شبکه ارسال میکند. به بیان سادهتر، والت پیام شما را به هزاران رایانه که در قالب شبکه بلاک چینی به هم متصل هستند، میفرستد و با این کار اعلام میدارد که از فلان حساب بهمان موجود کم و یا اضافه شد. این یعنی اینکه کیف پولهای ازهای دیجیتال به معنای واقعی ارزی را در خود ذخیره نمیکنند بلکه تنها مالکیت ارزها دیجیتل را جابهجا میکنند. این روند مشابه همان تراکنش در سیستم کارتهای عابربانک است با این تفاوت بسیار مهم در هنگام کارت به کارت پول بین دو عابربانک، موجودی افرادی روی رایانههای متمرکز بانکها ذخیره میشود اما در استفاده از کیف پول دیجیتال، موجودی دیجیتال افراد و کاربران بر روی بلاک چین حاصل شده است.
کلید عمومی و کلید خصوصی
هر کیف پول حاوی دو دو رشته متنی بلند است کلید خصوصی (Private Key) و کلید عمومی (Public Key)؛ به عبارت بهتر باید بگوییم مهمترین وظیفه کیف پول این است که از این دو کلید محافظت کرده و آنها را ذخیره کند چون مالکیت ککاربر روی ارزهای دیجیتال توسط این دو کلید تعیین میشود و این دو کلید هستند که این مالکیت را نشان میدهند. نکته مهم اینکه در والتهای جدید این امکان وجود دارد که شما این کلیدها را نبینید و البته نیازی هم نیست که آنها به شما نشان داده شوند. کافی است بدانید این دو کلید وجود دارد.
کلید خصوصی چیست؟
کلید خصوصی رشتهای متنی از حروف و اعداد انگلیسی است که کارکرد آنها مانند رمز کارت عابر بانک است. در واقع از این کلید خوصی برای هزینه کردن ارزهای دیجیتال استفاده میشود. با این تعریف، کلید خصوصی را میتوان همان دارایی دیجیتال فرد دانست. حالا اگر فردی کلید خصوصی شما را داشته باشد به راحتی خواهد توانست که دارایی شما را انتقال دهد؛ این جمله یعنی اینکه به هیچ عنوان کلید خصوصی خود را نباید در اختیار دیگری قرار دهید چون با این کار تمام دارایی دیجیتال خود را دراختیار دیگران قرار دادهاید و این در تضاد با هوشمندی در بازار ارزهای دیجیتال است. با این توضیح کوتاه قطعاً درک کردهاید که این عبارت (کلید خصوصی) نباید ساده باشد بلکه باید طولانی و پیچیدگی باشد تا به راحتی هکرها نتوانند حساب افراد را هک و به دارایی آنان دستبرد بزنند. نکته مهم اینکه طولانی بودن و پیچیدگی کلید خصوصی نیز دردسرهای خاص خود را دارد و فرد باید آن را جایی یادداشت و همراه خود داشته باشد.
با توجه به همه این موضوعات، در اغلب والتها، یک عبارت ۱۲ تا ۲۴ کلمهای تحت عنوان «عبارت بازیابی» به جای کد کلید خصوصی به افراد داده میشود که این عبارت در واقع همان بکآپ است که از کلید خصوصی کیف پول کاربر تولید شده است. به هر حال دارنده حساب نباید این رمز را به کسی بدهد و کاربر میتواند با داشتن این عبارت کاربر میتواند ارزهای دیجیتال خود را بازیابی کند.
نکته مهم در اینجا این است که وقتی ما کلید خصوصی را در اختیار کسی نمیگذاریم، شبکه چگونه باید متوجه شود که کلید خصوصی درست است؟ چطور باید مطمئن باشیم یک رمز عبور دقیق و صحیح است وقتی آن را نداریم؟ دقیقاً در همین موارد است که کلید عمومی کاربرد و کارکرد خود را نشان میدهد.
کلید عمومی چیست؟
این کلید هم دقیقاً مانند کلید خصوصی متشکل از رشته متنی از حروف و اعداد انگلیسی است که البته به لحاظ ریاضی با کلید خصوصی پیوند دارد. به عبارت بهتر، کلید عمومی و خصوصی مکمل هم هستند.
کاربرد و کارکرد اصلی این کلید این است که برخلاف کلید خصوصی که نباید به هیچچ فرد دیگری داده شود، اشتراکگذاری آن امنیت کیف پول را به خر نمیاندازد و هیچ مشکلی ایجاد نمیکند و با استفاده از آن، بدون افشای کلید خصوصی، صحت تراکنش به شبکه اثبات خواهد شد. به عبارت بهتر، بدون اینکه احتیاج باشد کاربران کلید خصوصی خود را در اختیار دیگران قرار دهند، شبکه تنها با اتکا به کلید عمومی اطمینان حاصل میکند که تراکنش از کیف پول کار انتقال داده شده است. نکته دیگر اینکه آدرس کیف پول نیز به نوعی از کلید عمومی تولید میشود.
آنگونه که تا اینجا گفته شد، در اغلب کیف پولها افراد به طور مستقیم نمیتواند کلید خصوصی و کلید عمومی را ببینند و در حقیقت اساساً هیچ نیازی هم به این موضوع ندارند چون محافظت از کلمات بازیابی والت برای امنیت دارایی دیجیتال آنان کفایت میکند. این موضوع اما درباره آدرس کیف پول کمی متفاوت است چون آدرس کیف پول یکی از موضوعاتی است که کاربران خیلی با آن سروکار دارند. به همین دلیل باید توجه بیشتری به آن شود.
آدرس کیف پول نیز یک رشته متن خاص و منحصربفرد تشکیل شده از حروف و اعداد انگلیسی است که کارکرد آن شبیه شماره حساب است و افراد میتوانند آن را در به فرستنده بدهند تا رمزارز را برایشان ارسال کند. از سوی دیگر، برای انتقال رمزارز به شخص (فرد یا صرافی) دیگر هم داشتن آدرس کیف پول گیرنده کفایت میکند. پس آدرس کیف پول دقیقاً مانند شماره حساب در سیستم بانکی عمل میکند و هیچ ارتباطی به دسترسی افراد به حساب شما ندارد بلکه تنها امکان دریافت ارز دیجیتال را فراهم میکند. نکته مهم اینکه آدرس کیف پول با کلید عمومی بسیار متفاوت است.
یکی از موضوعات مهم درباره آدرس کیف پول اینکه، این آدرس از از حروف کوچک و بزرگ انگلیسی و ارقام نامرتب تشکیل شده است که البته نیازی به حفظ کردن آن نیست چون فرد میتواند در هر زمان که نیاز داشته باشد، آن را کپی کند یا با استفاده از دوربین موبایل، آدرس را با اسکن یک کد QR وارد کند و به همین راحتی به آدرس کیف پول خود دسترسی داشته باشد بدون اینکه مجبور باشه یک رشته متن نامرتب را به خاطر بسپارد. علاوه بر آن، اغلب کیف پولها، امکان دریافت آدرس کیف پول را از قسمت دریافت (Receive) فراهم کردهاند.
نکته مهم دیگر در این موضوع اینکه در بعضی از رمزارزها مثل ریپل و ایاس، به جز آدرس کیف پول، مفهوم به نام «ممو» یا «تگ» نیز وجود دارد که البته کارکرد اصلی آنها، ایجاد نوعی دستهبندی برای داراییهای یک آدرس است پس اگر با این دو ارز دیجیتال سروکار دارید و به عنوان نمونه میخواهید داراییتان را به صرافی انتقال دهید، برای جلوگیری از گم شدن داراییهایتان باید در والت خود علاوه بر آدرس، تگ یا ممویی را هم که صرافی پیشتر به شما ارائه کرده را وارد کنید.
در پایان این قسمت عنوان کردن این موضوع ضروری است که کارکردهای کیف پول به همین سادگی و به همین خلاصگی که ما اینجا عنوان کردیم نیست اما برای اینکه بتوانید با این ابزار کار کنید و فعالیت خودتان در بازار ارزهای دیجیتال را آغاز کنید، همین مقدار دانش نسبت به کیف پول کافی است.
در ادامه تلاش میشود که ضمن تشریح تنوع کیف پولها و کاکرد هر یک، برخی از مهمترین، معتبرترین و بهترین کیف پولها معرفی شوند.